Terug naar Uitleg steensoorten
Bentheimer zandsteen
 

Ruim 100 miljoen jaar geleden liep tussen Enschede en Winterswijk een grillige kustlijn van een binnenzee. Door getijden stromingen zijn er dikke zandlagen achter gebleven. Hoe meer kalk er in de zandsteen zit hoe harder deze is. Na verschuivingen van de aardlagen, weerstonden de hardste delen de verwering het langst en bleven als heuvels in het landschap achter.

Bentheimer zandsteen is een zuivere en relatief stevige zandsteen met een gelijkmatige structuur, die zich voor vele doeleinden leent. De steen heeft aanvankelijk een licht geelbruine kleur, die later door verwering steeds donkerder wordt. Bentheimer zandsteen werd gewonnen in steengroeves in het Graafschap Bentheimin Duitsland en werd daar aangeduid als 'Bentheimer Gold'.

Het bewerking van 'Bentheimer'zandsteen werd in Nederland in 1951 uit oogpunt van gezondheid verboden, vanwege de schadelijk kwartsstof dat vrijkomt bij het verwerken van de steen. Veelvuldig inademen van kwartsstof geeft een sterk verhoogde kans op longschade door silicose Tegenwoordig zijn er betere beschermings middelen op de markt en mag Bentheimer zandsteen weer verwerkt worden.

Door de hoge kosten van het vervoer werd Bentheimer zandsteen voornamelijk toegepast in belangrijke gebouwen zoals bijvoorbeeld stadhuis Paleis op de Dam en de Haarlemmerpoort te Amsterdam. Vrijwel alle kerken in Twente en Westfalen zijn uit Bentheimer zandsteen opgetrokken, bijvoorbeeld de Sint-Plechelmusbasiliek te Oldenzaal. Zandsteen werd al vroeg gebruikt voor doopvonten, grafstenen, slijpstenen, molenstenen en later voor bouwornamenten zoals trappen en gevelstenen. Ook werd het gebruikt voor fundamenten van boerderijen en randen van waterputten. Bentheimer zandstenen drinkbakken worden tegenwoordig nog als tuindecoratie verkocht. In Kasteel Bentheim kan men de sculptuur Herrgott von Bentheim bekijken; het is een voorbeeld van vroege christelijke zandsteenkunst. Ook het Koninklijk Paleis op de Antwerpse Meir is met Bentheimer zandsteen gebouwd.

  Bentheimerzandsteen heeft een hardheid tussen 3 en 4 Mohs en si goed te bewerken met het wat zwaardere gereedschap. Het is een hele mooi steen om in te hakken, maar gebruik wel een heel goed filter, handschoenen en eventueel een goede gezicht bescherming.